Wyspa kwiat�w, g�r, mgie� i jaszczurek. Madera.

Wychodzďż˝ z lotniska, patrzďż˝ - a tu ocean.

To nie tak mia�o by�. Chcia�am zgubi� si� gdzie� na Maderze i Azorach. Pomyszkowa� najpierw na pierwszej wyspie, a potem polecie� na trzy azorskie. Ale kiedy zaszy�am si� w lasach, g�rach i miasteczkach Madery to wsi�k�am na trzy tygodnie. Sama siebie nie mog�am znale��...
Moi znajomi z Lisbony twierdzili, �e to wyspa pe�na turyst�w, g��wnie Anglik�w i �e nie b�dzie mi si� tam podoba�o z uwagi na t�ok. Fakt, t�oku nie znosz�.
Ale wystarczy zostawi� za sob� zat�oczon� stolic�, Funchal, i pod��y� w g��b wyspy, albo na p�noc, albo gdziekolwiek, �eby by�o pusto i pi�knie.
Samo Funchal jest interesuj�ce. Ma pi�kn�, star� katedr� o rozczulaj�cej mnie architekturze lekko naiwnych, nieociosanych rze�b i obraz�w. Muzeum i galeri� sztuki. Ale przede wszystkim wspania�� atmosfer� w�skich uliczek, sklep�w i sklepik�w, fascynuj�cego targu rybno warzywno owocowego, na kt�rym mo�na kupi� cuda �wiata tego (a raczej - trudno nie kupi�) i oczywi�cie - port. �agl�wki, jachty, ��deczki �pi�ce na wiecznie rozko�ysanym Atlantyku ale i port przemys�owy, z ogromnymi statkami, promami i nie wiadomo czym jeszcze, co wygl�da�o miejscami gro�nie i ponuro, jak na stary port przysta�o.
Najstarsza dzielnica, Zona Velha, pami�ta czasy pirat�w, kt�rzy n�kali wysp� bez przerwy. A ta cz�� miasta by�a poza murami, najbiedniejsza dzielnica musia�a broni� si� sama. Teraz te kilka uliczek to najmodniejsza i najprzyjemniejsza cz�� miasteczka, cudownie odrestaurowana, pe�na knajpek o wybornych owocach morza i niezr�wnanych deserach. Mia�am przyjemno�� mieszka� w�a�nie tam, przy Rua Bella de Santiago, wi�c kolacje, kt�re ko�cz� si� ko�o pierwszej w nocy zdarza�y mi si� nierzadko. A potem rundka po okolicznych pla�ach, nad kt�rymi znajdziecie niesko�czone kawiarenki i puby, niekt�re wykute w ska�ach. Jakie tam s� pyszne ma��e... A �limaki...
No dobrze. Je�li chodzi o pla�e, mi�o�nicy lenistwa, piaseczku i p�askiego wej�cia do oceanu mog� od razu wymieni� bilet na inny kierunek �wiata. To wyspa wulkaniczna, skalista wzd�u� i wszerz. Pla�e s� okropne. Wybetonowane, doj�cie do morza po drabinkach, bo fale szalej� a ska�y wystaj�. Jest jedna �adna pla�a i to na wschodnim koniuszku wyspy. Albo na s�siedniej wyspie, Porto Santo. Tam jest g��wnie pla�a i to taka jak z kiczowatej poczt�wki, pi�kna, szeroka, piaszczysta, z widokiem na s�siednie wyspy. Porto Santo w og�le warto odwiedzi� bo tam�e mieszka� sobie pan Krzysztof Kolumb. Mia� tam �on� i dom po nich zosta� kt�ry odwiedzi� mo�na. Ale nie trzeba.
W Funchal, tu� przy g��wnej promenadzie, przy oceanie, jest te� inna atrakcja. Mianowicie - balon. Wielki balon. W�a�cicielem jest bardzo przyjazny acz cyniczny Anglik, Gary, kt�ry zrobi� tym pomys�em niez�� furor�. Balon wznosi si� na bardzo du�� wysoko�� i stamt�d ogl�da si� miasto i g�ry na horyzoncie. Z do�u wygl�da to imponuj�co. Z g�ry - wierzcie mi - jeszcze lepiej.
Madera s�ynie z przepi�knych ogrod�w, kwiat�w. Ca�a wyspa pachnie. I to okr�g�y rok. Polecam ogr�d Quinta do Palheiro Ferreiro. Je�li ma si� czas tylko na jeden. Do��czy�am kilka zdj�� kwiat�w. Ciekawostk� jest to, �e na p�nocy wyspy w�a�ciwie ci�gle wisi pierzynka z chmur. Nie mog� przep�yn�� na drug� stron� zaczepiaj�c si� o wysokie g�ry. Na po�udniu, czyli np. w Funchal jest zazwyczaj spiekota, czyste niebo i bryza od oceanu. Ale je�li ma si� ochot� na �wie�y wiatr, lekki deszczyk, cie�, wystarczy pojecha� ze 2 kilometry w g�r� wyspy, np. do pi�knego Monte. A tam wypi� kaw�, zmarzn�� i wr�ci�.
Typowe dla Madery, z czym spotka�am si� po raz pierwszy, s� tzw. levada walks. To piesze trasy o r�nym stopniu trudno�ci, kt�re prowadz� wzd�u� kana��w wodnych. Niesamowita sprawa. Od najprostszych, maj�cych po kilka kilometr�w i niedu�e pochy�o�ci, do naprawd� du�ych wyzwa�, wysoko w g�rach, a ka�da z tras daje przepi�kne wra�enia i widoki.
A te kana�y wodne s� tam budowane ju� od �redniowiecza. To wspania�y spos�b nawadniania ca�ej wyspy otoczonej przez s�one wody. W �rodkowej cz�ci wyspy jest dziwaczny p�askowy�, �yzny i wilgotny. To stamt�d rozchodzi si� tysi�ce kana��w z wod�, kt�re rozga��ziaj� si� i docieraj� do wszystkich cz�ci wyspy.
Je�li lubisz spok�j, cisz�, tajemniczo��, ma�e miasteczka, ko�ci�ki i wsz�dobylski wiatr od oceanu, w�skie drogi, g�ry, skaliste przepa�cie i zakr�ty przyprawiaj�ce o zawroty, to ci si� spodoba ta zr�nicowana, cho� niewielka wyspa. Wynaj�cie samochodu jest proste i wcale nie takie drogie, najlepiej wynaj�� ma�y, jak najmniejszy. Szczeg�lnie na North Coast si� to sprawdza. To pi�kna trasa samochodowa wzd�u� oceanu, z drugiej strony wysokie ska�y. Mijanie si� samochod�w jest w�a�ciwie wykluczone. Zakr�t goni zakr�t i tr�bi si� zawsze przed ka�d� ska��, kto jest dalej, ten ust�puje. Mo�na jeszcze pojecha� tzw. Antiga 101. To fragmenty starej drogi, kt�ra jest w�ska jak gardziel diabl�cia, niebezpieczna i leje si� na dach samochodu woda z wodospad�w. Pi�kne. Oczywi�cie, �e pojecha�am. Szkoda, �e tak ma�o jest ju� tej starej drogi. Spieszcie si�, lubi�cy autentyczno��, bo ca�a Madera si� buduje, remontuje i unowocze�nia, co odstrasza co wra�liwszych i �asych na dzikie zak�tki. Ju� jest dost�pny tunel przez p� wyspy, kt�ry bardzo skraca drog�, jest nowoczesny i nie ma oczywi�cie uroku. Ale zachodnia cz�� Madery jest wci�� dzika i rzadko kt�ry turysta tamt�dy je�dzi, bo nikomu si� nie chce a� tak kr�ci� kierownic�. Ale widoki zatykaj� dech w piersi.
Samotnie podr�uj�ca kobieta na Maderze? Bez problemu. Podobnie jak w ca�ej Portugalii.
O tym, jak to by�o, kiedy w samochodzie zabrak�o mi benzyny w �rodku g�r i znik�d pomocy, kt�ry hotel jest najbardziej tajemniczy i magiczny, kiedy najlepiej wspi�� si� na najwy�szy szczyt wyspy aby zobaczy� niewiarygodne wulkaniczne krajobrazy, kt�re miejsca trzeba odwiedzi� koniecznie �eby poczu� dziewiczo�� Madery sprzed lat... O tym napisz� ju� nied�ugo. W cz�ci drugiej. Bo teraz musz� da� kotu ryb�.