Festiwal Film�w Latynoameryka�skich
Polecam BARDZO film �"Brasileirinho". Buena Vista troch� przy nim blednie. Dokument o muzyce w Rio de Janeiro. Ale jaki!
VI Festiwal Film�w Latynoameryka�skich. Zaprezentuje kino modne, formalnie odwa�ne, przenikliwe i wstrz�saj�ce, ale przede wszystkim - pozbawione z�udze�.
Festiwal to ponad 40 film�w (w wi�kszo�ci na jedynych pokazach w Polsce), kilkana�cie nowo�ci, wiele wydarze� specjalnych i ju� po raz drugi formu�a og�lnopolska - festiwal rozpoczyna si� w Warszawie, by przenie�� si� szybko do Poznania, �odzi, Wroc�awia i Krakowa. To dobrze, bo organizowana przez Piotra Kobusa impreza nie jest zwyk�ym przegl�dem film�w z konkretnego regionu �wiata. Kino z Ameryki �aci�skiej to odr�bne zjawisko, kt�re nadaje ton dzisiejszej kinematografii, ale te� znakomicie odpowiada na potrzeby m�odej widowni.
Chocia� pierwsze nieme filmy pokazywano w Rio de Janeiro ju� w roku 1896, dopiero w latach 60. tzw. Nowe Kino Ameryki �aci�skiej zab�ysn�o takimi nazwiskami jak Francisco J. Lombardi czy Raul Ruiz. Ale na wyj�cie z niszy tw�rcy musieli czeka� do lat 80. i 90., kiedy na dobre rozpocz�li wsp�prac� z producentami zachodnimi ("Przepi�rki w p�atkach r�y" Alfonso Arau z roku 1991 czy "Dworzec nadziei" Waltera Sallesa z roku 1997).
Lata ostatnie to jednak prze�om - filmy z Ameryki �aci�skiej trafiaj� na wszystkie festiwale �wiata, dostaj� najwa�niejsze nagrody i zdobywaj� mi�dzynarodow�, wielomilionow� publiczno�� ("Miasto Boga" Fernando Meirellesa, "I twoj� matk� te�" Alfonso Cuarona, "Amores Perros" Alejandro Gonzaleza Inarritu, "Nikotyna" Hugo Rodrigueza - wszystkie te filmy przypomniane zostan� na festiwalu). Moda? �wietna promocja? Pieni�dze z Zachodu? Nie tylko.
Dlaczego te filmy s� tak dobre?
Trzeba powiedzie� wprost: w Argentynie, Meksyku czy Brazylii dosz�o do g�osu pokolenie, kt�re ze wzgl�du na filmowy talent i wyczucie dzisiejszego kina jest swoistym fenomenem. "Chyba dobrze czujemy ducha wsp�czesno�ci" - m�wi� mi w Berlinie Daniel Burman ("Paszport do raju"), nagrodzony Srebrnym Nied�wiedziem argenty�ski re�yser z polskimi korzeniami.
Kino latynoameryka�skie �wi�ci dzisiaj triumfy, bo ods�ania ciemn� stron� swojego kontynentu, ale historie o przest�pczo�ci, narkotykach, biedzie i korupcji ��czy z problematyk� uniwersaln� - Latynosi bez zahamowa� i bez z�udze� penetruj� seksualno��, przemoc i kalek� uczuciowo�� na pocz�tku XXI wieku.
Doskona�ym tego przyk�adem jest debiut 26-letniego Boliwijczyka Rodriga Bellotta. Jego "Uzale�nienie seksualne" to dla mnie jeden z najwa�niejszych film�w w kinie ostatnich lat. Podzielony na p� ekran mo�e zwie�� - nie jest to formalny fajerwerk, ale cz�� wielopoziomowej narracji, kt�ra p�ynie i zawraca, ka�e zwraca� uwag� na detale i budowa� histori� z rozrzuconych klock�w. To wstrz�saj�cy film o terrorze masowych mit�w, kt�re epatuj� wzorcami pi�kna, m�sko�� ka�� wi�za� z si��, przemoc� i homofobi�, a to�samo�� z ustalonymi z g�ry spo�ecznymi stereotypami. Warto wykorzysta� okazj� i "Uzale�nienie " obejrze�, bo raczej nie ma szans, by film pojawi� si� w polskich kinach.
Festiwal kina latynoameryka�skiego �wietnie jednak dowodzi, �e nie powstaje ono wed�ug jednego wzoru. To prawda, cz�sto pos�uguje si� efektown� form�, dynamicznym monta�em i niemal transow� muzyk� ("Santiago" Peruwia�czyka Josue Mendeza), nie boi si� eksperyment�w (mocny, operuj�cy grotesk� "Cie� przechodnia" z Kolumbii), ale te� potrafi opowiada� historie zupe�nie inne, do b�lu zwyczajne, jakby podpatrzone u neorealist�w i Czechowa. Jak w znakomitym, nagrodzonym w Cannes przez krytyk�w obrazie "Whisky" Juana Pabla Rebelli i Pabla Stolla (to mo�e by� wydarzenie festiwalu) czy minimalistycznym, urokliwym "Bombonie - El perro" Carlosa Sorina, jednego z najwa�niejszych argenty�skich re�yser�w, kt�ry b�dzie go�ciem festiwalu.
Zasadnicz� cz�ci� festiwalu b�dzie konkurs Nowe Kino Ameryki �aci�skiej. Trafi�o do niego 16 film�w powsta�ych w ostatnich latach - cztery z Argentyny, trzy z Brazylii, po dwa z Meksyku, Chile i Kolumbii, po jednym z Boliwii, Peru i Urugwaju. B�d� walczy� o dwie Nagrody - Publiczno�ci i Krytyki.
Ale festiwal to tak�e wydarzenia specjalne. Pojawi si� wi�c retrospektywa jednego z klasyk�w kina latynoameryka�skiego Silvia Caiozziego ("Ksi�yc w lustrze", "Koronacja"), przegl�d najwa�niejszych film�w w historii tamtego regionu (m.in. "�lubowanie" Duartego z roku 1962 i "Ziemia w transie" z roku 1967) oraz pokaz jedynego zachowanego do dzi� chilijskiego filmu niemego "Huzar �mierci" z roku 1925.
Nie zabraknie kina l�ejszego (cykle "Komedie dla milion�w", klasyczne meksyka�skie filmy science fiction w bloku "M�xico fant�stico", pokaz filmu Fina Miki Kaurismakiego "Brasileirinho. Muzyka s�o�ca"), imprez muzycznych (organizowana w klubie Paprotka "Musica e Amor"), ale te� dyskusji z Latynosami i znawcami Ameryki �aci�skiej w ramach Cine F�rum (m.in. z Carlosem Sorinem, Silviem Caiozzim, Jaros�awem Guga�� oraz Arturem Domos�awskim z "Gazety").
Festiwal potrwa w Warszawie do 26 czerwca, w Poznaniu odb�dzie si� w dniach 20-24 czerwca, w �odzi 22-26 czerwca, we Wroc�awiu 22-26 i w Krakowie 24-28 czerwca.
Szczeg�y na www.manana.pl
